ఉర్మిలా దీక్షిత్ vs సునీల్ షరణ్ దీక్షిత్ కేసు సారాంశం
కేసు వివరాలు
- కేసు సంఖ్య: C.A. No. 10927/2024
- తీర్పు తేదీ: 02-01-2025
- మెయింటెనెన్స్ అండ్ వెల్ఫేర్ ఆఫ్ ది పేరెంట్స్ అండ్ సీనియర్ సిటిజెన్స్ యాక్ట్, 2007 లోని సెక్షన్ 23 కింద వృద్ధుల హక్కులు
సంక్షిప్త వాస్తవాలు
శ్రీమతి ఉర్మిలా దీక్షిత్, సీనియర్ సిటిజెన్, తన కుమారుడు సునీల్ షరణ్ దీక్షిత్ పై దావా వేశారు. 2015లో, శ్రీమతి ఉర్మిలా తన ఆస్తిని తన కుమారుడికి బదిలీ చేశారు, అతను తనను చూసుకుంటానని మాట ఇచ్చి. ఈ ఆస్తి బదిలీ ఒక రాతపూర్వక ఒప్పందం ద్వారా జరిగింది, ఇందులో సునీల్ తన తల్లికి ఆర్థిక మద్దతు, నివాసం, మరియు సముచిత సంరక్షణ అందిస్తానని హామీ ఇచ్చారు.
అయితే, ఆస్తి బదిలీ అయిన కొన్ని నెలల తరువాత, సునీల్ తన తల్లిని నిర్లక్ష్యం చేయడం ప్రారంభించాడు. అతను ఆమెకు తగిన ఆహారం, వైద్య సహాయం అందించలేదు, మరియు తరచుగా ఆమెను అవమానించేవాడు. 2018 నాటికి, శ్రీమతి ఉర్మిలా ఆర్థిక ఇబ్బందులు ఎదుర్కొంటూ, తన కుమారుడి ఇంట్లోనే ఒక చిన్న గదిలో నివసిస్తున్నారు.
2023లో, శ్రీమతి ఉర్మిలా స్థానిక మెయింటెనెన్స్ ట్రిబ్యూనల్‌ను ఆశ్రయించి, 2007 చట్టంలోని సెక్షన్ 23 ప్రకారం తన ఆస్తిని తిరిగి పొందాలని కోరారు. ట్రిబ్యూనల్ ఆమె పక్షాన తీర్పు ఇచ్చింది, కానీ సునీల్ హైకోర్టులో అప్పీల్ చేసుకున్నాడు. హైకోర్టు ట్రిబ్యూనల్ తీర్పును రద్దు చేసి, ఆస్తి బదిలీని చెల్లుబాటు అయినదిగా ప్రకటించింది. అప్పుడు ఉర్మిలా సుప్రీం కోర్టును ఆశ్రయించారు.
సుప్రీం కోర్టు తీర్పు
శ్రీమతి ఉర్మిలా దీక్షిత్, 71 సంవత్సరాల వయసున్న సీనియర్ సిటిజెన్, తన కుమారుడు సునీల్ షరణ్ దీక్షిత్ పై దావా వేశారు. 2015లో, శ్రీమతి ఉర్మిలా తన ఆస్తిని తన కుమారుడికి బదిలీ చేశారు, అతను తనను చూసుకుంటానని మాట ఇచ్చి. ఈ ఆస్తి బదిలీ ఒక రాతపూర్వక ఒప్పందం ద్వారా జరిగింది, ఇందులో సునీల్ తన తల్లికి ఆర్థిక మద్దతు, నివాసం, మరియు సముచిత సంరక్షణ అందిస్తానని హామీ ఇచ్చారు.
అయితే, ఆస్తి బదిలీ అయిన కొన్ని నెలల తరువాత, సునీల్ తన తల్లిని నిర్లక్ష్యం చేయడం ప్రారంభించాడు. అతను ఆమెకు తగిన ఆహారం, వైద్య సహాయం అందించలేదు, మరియు తరచుగా ఆమెను అవమానించేవాడు. 2018 నాటికి, శ్రీమతి ఉర్మిలా ఆర్థిక ఇబ్బందులు ఎదుర్కొంటూ, తన కుమారుడి ఇంట్లోనే ఒక చిన్న గదిలో నివసిస్తున్నారు.
2023లో, శ్రీమతి ఉర్మిలా స్థానిక మెయింటెనెన్స్ ట్రిబ్యూనల్‌ను ఆశ్రయించి, 2007 చట్టంలోని సెక్షన్ 23 ప్రకారం తన ఆస్తిని తిరిగి పొందాలని కోరారు. ట్రిబ్యూనల్ ఆమె పక్షాన తీర్పు ఇచ్చింది, కానీ సునీల్ హైకోర్టులో అప్పీల్ చేసుకున్నాడు. హైకోర్టు ట్రిబ్యూనల్ తీర్పును రద్దు చేసి, ఆస్తి బదిలీని చెల్లుబాటు అయినదిగా ప్రకటించింది. అప్పుడు ఉర్మిలా సుప్రీం కోర్టును ఆశ్రయించారు.
సుప్రీం కోర్టు తీర్పు
సుప్రీం కోర్టు 02-01-2025న తన తీర్పును ఇచ్చింది:
- హైకోర్టు తీర్పును రద్దు చేసి, ట్రిబ్యూనల్ తీర్పును పునరుద్ధరించారు.
- న్యాయమూర్తులు స్పష్టంగా పేర్కొన్నారు: “మెయింటెనెన్స్ అండ్ వెల్ఫేర్ ఆఫ్ ది పేరెంట్స్ అండ్ సీనియర్ సిటిజెన్స్ యాక్ట్, 2007 లోని సెక్షన్ 23, వృద్ధుల ఆస్తి రక్షణ కోసం ఒక శక్తివంతమైన సాధనం. ఒక వృద్ధుడు తన ఆస్తిని బదిలీ చేసినప్పుడు, అది కేవలం సంరక్షణ మరియు భద్రత భరోసాతో చేయబడుతుంది. ఈ షరతులు నెరవేరకపోతే, ఆ బదిలీ చెల్లదు అని ప్రకటించే హక్కు వృద్ధుడికి ఉంది.”
- కోర్టు తన తీర్పులో ఇలా పేర్కొంది: “సునీల్ షరణ్ దీక్షిత్ తన తల్లికి ఇచ్చిన నిర్ణయాత్మక వాగ్దానాలను నిర్వర్తించలేదు. ఆమె సంరక్షణ, పోషణ, మరియు గౌరవం కోసం తన ఆస్తిని బదిలీ చేసింది. ఈ పరిస్థితులలో, సెక్షన్ 23 ప్రకారం ఆస్తిని తిరిగి పొందే అర్హత ఆమెకు ఉంది.”
- కోర్టు సునీల్‌ను ఆస్తిని తిరిగి తన తల్లికి బదిలీ చేయాలని ఆదేశించింది.
- తీర్పులో ఒక ముఖ్యమైన వ్యాఖ్య: “వృద్ధాప్యంలో గౌరవం మరియు ఆర్థిక భద్రత పొందే హక్కు ప్రాథమిక హక్కు. 2007 చట్టం వృద్ధులకు సామాజిక భద్రత కల్పించడానికి ఉద్దేశించబడింది, మరియు దాని నిబంధనలు ఉదారంగా వ్యాఖ్యానించబడాలి.”
ఈ తీర్పు భారతదేశంలో వృద్ధుల హక్కుల రక్షణకు సంబంధించి ఒక కీలకమైన ఉదాహరణగా నిలిచింది – ముఖ్యంగా ఆస్తి బదిలీ విషయంలో వృద్ధుల ప్రయోజనాలను రక్షించే విషయంలో.